افسرگی پس از مهاجرت، شایعه یا واقعیت

افسرگی پس از مهاجرت: مهاجرت، یکی از سخت ترین تصمیمات زندگی ست که قطعا برای انجامش به شجاعت و ارادهء خاصی نیاز هست. درواقع یکی از پر ریسک ترین انتخابهای آدمیزاد در طول دوران زندگیش قلمداد میشود که آیندهء ش را به این تصمیم گره میزند. اینکه آدمی از خانه و کاشانه و موطن خود جدا شود، هزاران خاطره را پشت سر بگذارد و یک چمدان بردارد، هزار و یک دلیل منطقی و بی منطق میخواهد تا تن به راه بسپارد. شروع کردن از صفر و یا حتا گاهی زیر صفر، در جایی که زادگاه آدم نیست، سخت و گاه طاقت فرساست اما نشدنی نیست.

تصمیم که تبدیل به عمل شد، همانجا شروع ماجراست.

با این پیش زمینه که قبل از مهاجرت کلی وقت صرف جمع آوری اطلاعات و دوندگیهای قبل از پرواز میشود، هفته های اولِ مقیم شدن پُر است از هیجان و حیرانی. کشور جدید، شهر جدید، منزل نو، فرهنگ نا آشنا و  جذابیتهای دیداری و شنیداری، ماههای ابتدایی اقامت را پرسرعت و مهیج میکند. سوال و جوابهای مبهم و اکثرا” نادرست، کارشکنیهای هموطنان و میزبانان ،روال کارهای اداری، پرس و جوی مدرسه و ترتیبات ثبت نام، خریدهای بیجا و به جا  و دهها کاری که گیجمان میکند و خسته، مثالی از کارهاییست که در بدو ورود تجربه میکنیم و در بسیاری از مواقع چون داغ از هیجان هستیم، بوی سوختن را حس نمیکنیم.

اما بعد از مدتی، ضربه ها شروع میشوند و اولین ضربه، دلتنگی ست…..بعد غریبی و بعد پشیمانی و بعد………

اول دلتنگ خانواده میشویم ……بعد دوستان و خانهء مان ….بعد شهرمان و بعدتر حتا دلتنگ بو ها و صداهای آشنا.

هر صحنه برایمان یادآور کسی یا چیزی ست که پشت سر جا گذاشتیم و آمدیم، هر صدایی ، هر عطری ……

یادمان می افتد که ما “غریبیم” و اینجا دور از بقیه با کلی مشکلات در جنگ و ستیزیم. اجازه کار و اشتغال و درآمد، بلاتکلیفی برای اقامت، مدرسه بچه ها، ندانستن زبان، تفاوت فرهنگ، و هزاران مشکل بزرگ و کوچکی که هر خانواده مختص خودش تجربه میکند، کلافه مان میکند و روزی بارها فکر بازگشت به مغزمان خطور میکند.

یادمان می افتد که ما شهروند درجه اول نیستیم. و حیف از مملکت خودمان ……..

بهانه ها و غر زدنها شروع میشود:

•  ” چرا اینها یه جوری هستن؟”
• ” چرا اینها اصلا انگلیسی بلد نیستن؟”
• ” چرا زبان ترکی اینقدر سخته؟”
• ” چرا مخارج اینقدر سنگینه؟”

و هزاران چرا ی دیگر، آمیخته به بغض غریبی که برای هیچکدام جوابی جز قطرات اشک از سر دلتنگی نداریم. روزها بی هدف و شبها بی خواب و پر اضطراب سپری میشود تا ما یک گام دیگر به افسردگی بعد از مهاجرت نزدیکتر شویم. مشکلی که گریبان بسیاری از ما را گرفته، اما خودمان از آن بی اطلاعیم و دائم اشک میریزیم و با هر تلنگری بغضمان منفجر میشود. هرشب منتظر طلوع آفتاب میمانیم اما روز که شروع میشود، به دنبال شب کردن آن میگردیم.

اما،

این دوران، یک مرحلهء طبیعی از نقل مکان کردن به یک فرهنگ دیگر است که بیشتر مهاجرین آنرا تجربه کرده و آنهایی که انتخاب کردند بمانند، پیروز این میدان خواهند بود و مانند همهء دورانهای سخت، بلاخره سپری خواهد شد و به سر خواهد رسید اما عکس العمل ما تعیین کنندهء چگونه سپری شدن این روزگار سخت خواهد بود.

لازم است به یاد داشته باشیم، در طی این مسیر اولین و سخت ترین ضربه را ،بچه ها، به دلیل حساس تر بودن تجربه میکنند ( و به همان اندازه هم زودتر از بزرگسالان ، محیط جدید را میپذیرند) و هرچقدر که ما هوشیارتر باشیم و آگاهتر ، این شوک برای آنها قابل تحمل تر خواهد بود. آنها به درستی از چشمان ما اضطراب و نگرانی را دریافت میکنند و با ذهنی دور از منطق به تفسیر آن میپردازند و ما ناگهان شاهد عکس العملهای عجیب و متفاوتی از جانب آنها خواهیم بود.

برای بهتر سپری کردن این دورانِ سخت که معمولا” سال اول مهاجرت را در بر میگیرد، پیشنهادهایی هست که بتوانیم هم به خودمان و هم به اطرافیانمان کمک کنیم و این مدت را از آنچه که هست سخت تر نکنیم.

-قبل از اقدام به مهاجرت ، اطلاعات کامل و منسجمی از علائم افسردگیِ بعد از مهاجرت داشته باشیم تا اگر نشانه ها به سراغ ما آمدند ،لااقل بتوانیم تشخیص بدهیم و از یک مشاور کمک بگیریم.

• بپذیریم که باید از این مرحله بیرون بیایم و خود را به دست سیلاب اشک و بغض نسپاریم.
• اطرافیان خود را از بین کسانی انتخاب کنیم که این مرحله را گذرانده اند و ضمن درک احساسات ما، توانایی همراهی و همدلی داشته باشند.
• احساسات را در درون خود حبس نکنیم و در مورد آنها  با آدمهای اَمن حرف بزنیم.
• دلایل مهاجرت را پیوسته با خود تکرار کنیم و یادآوری کنیم که هدف از مهاجرت چه بوده و چرا به آن نقطه برای مهاجرت رسیدیم.
• در مورد فرهنگ و سنتهای کشور میزبان بیشتر مطالعه کنیم و از رسوم و آداب معاشرت آنها بیشتر باخبر باشیم در صورت تمایل همگام باشیم.
• حالا که اینجا هستیم، دنبال امتیازات و زیباییها بگردیم. پررنگ کردن کاستی ها و ضعفها و مقایسه با کشورهای دیگر، دردی را از ما دوا نمیکند.
• وابستگیهای مالی و داراییهای به جا مانده در ایران را به حداقل برسانیم. آدمی که هیچ چیزی جا نگذاشته، به عقب هم نگاه نمیکند.
• به یاد داشته باشیم که کسی برای ما نامهء فدایت شوم نفرستاده و ما با میل و انتخاب خود اینجا هستیم پس کسی که باید منعطف تر باشد،” ما “هستیم.
• در پی یادگرفتن زبان، هنرجدید، حرفه و یا کاری باشیم که برای ورود به اجتماع میزبان امتیاز باشد.
• تمام احساسات خود را در دفتری بنویسیم و گاهی برگهای عقب تر دفتر را بازخوانی کنیم.
• تفاوت ما با درخت، تحرک  ماست و قدرت عوض کردن زمینمان. چنانچه زندگی در هرجا برایمان غیرقابل تحمل باشد، گزینه های دیگری نیز وجود دارند.
• برای آرامش ذهنی خود، راهکاری پیدا کنیم . قدم زدن در طبیعت، نقاشی، موسیقی ،عبادت، مطالعه، رقص، ورزش، گپ با دوستان و هرچیزی که باعث شود کمی سبک تر شویم.
• مهمترین نکته اینکه: چنانچه خانوادگی مهاجرت کرده ایم، زمان بسیار خوبیست برای ابراز احاسات و عواطف به همسر و فرزندمان. قدر خانواده را بیشتر بدانیم و حالا که روزگار فرصت مغتنمی نصیبمان کرده که کنار هم جمع باشیم ، از دورهم بودن لذت ببریم.

به شما پیشنهاد میکنم وقتتان را صرف یادگیری کنید. هرچیزی که به شما کمک کند که زمان فکر کردن و غصه خوردن کمتر داشته باشید. از یادگیری نقشهء شهر و ایستگاههای مترو شروع کنید.

هرشب قبل از خواب یا هرروز صبح بعد از بیدار شدن، موهبات زندگی خود را بشمارید( حتا در حد اینکه قادر هستید از تخت بلند شوید و یا توانایی دوش گرفتن دارید ) و برای آنها شکر گذار باشید. از زیباییهای شهر لذت ببرید و خود را به دست روال زندگی بسپارید. توکل کنید و بدانید که آسایش کف خیابانهای هیچ شهری نریخته است.این شما هستید که باید آنرا به دست بیاورید.

و در نهایت اینکه

مهاجرت در ذات خود امتیازات زیادی دارد که هرچه زمان بیشتری بگذرد بیشتر متوجه آنها خواهید شد.

برای به دست آوردن هرچیزی، بهایی باید پرداخت. دستاورد هرچه عظیم تر باشد، کائنات مبلغ گزاف تری از شما مطالبه خواهند کرد. روزهای خوش قطعا” در پی تصمیمات درست و صبوری خواهند آمد.