مصاحبه روزنامه ی آفتاب یزد با رضا حسنی موسس ترکیه پرتال با موضوع استقبال ایرانیان برای خرید ملک در ترکیه
نگاه ایرانیان به ترکیه همواره یکی از نقاط جالب توجه و قابل تامل در مراودات فرهنگی بین 2 کشور بوده است. از سویی برخی چنان شیفته و مجذوب دیدنی‌های ترکیه هستند که گویی کعبه آمال جهان آنجاست و برخی چنان در نقد زندگی و حتی یک مسافرت ساده به ترکیه با موضغ خشم برخورد می‌کنند که بیشتر به ویژگی حسادت پهلو می‌زند تا حسی که واقعا با ذره‌ای واقعیت تطبیق داشته باشد.
در این یادداشت میخوانید:
دلایل استقبال خیره‌کننده ایرانیان برای خرید ملک در ترکیه
اما آنچه تجربه برای گردشگران ثابت کرده است، پس از یک مسافرت به استانبول یا سایر شهرهای این کشور به دلیل تشابه برخی خصوصیت‌های فرهنگی و در عین حال شاد بودن سبک زندگی مردمان این کشور نمی‌تواند قصد سفر دوباره به این کشور را نکند. در واقع شاید این ویژگی در کنار یک ویژگی خیلی مهم دیگر که بیشتر خاص ایرانیان محسوب می‌گردد، باعث شده است تا برخی سرمایه‌گذاران ایرانی نه فقط به قصد سرمایه‌گذاری یا اقامت، بلکه به هدفِ زدن 2 نشان با یک تیر، بخشی از وجوه درآمدی یا پس‌انداز شده در دوران زندگی خود را به این کشور منتقل می‌کنند تا هم سرپناهی امن و آرام برای روز مبادا یا دوران سفرهای دراز مدت تابستانی و بهاری به این کشور را داشته باشند و از آن وسوسه‌کننده‌تر اینکه از موقعیت اخذ پاسپورت این کشور که مواهب خاص اقتصادی و اجتماعی و همچنین ایجاد امکان آسان‌تر مهاجرت آسان و کم دردسر و حتی مسافرت روان‌تر به کشورهای اروپایی و کانادا و … را عاید دارنده آن می‌کند، بهره‌مند شوند. و در واقع شاید وقتی افزایش شدید میل ایرانیان به خرید ملک در ترکیه مورد یک واکاوی ساده نیز قرار گیرد، این عوامل با توجه به رنگ باختن برخی ویژگی‌های ملی‌گرایی در ایران و نگرانی‌های شکل گرفته متاثر از برخی تصمیمات دستوری و یا غیرکارشناسی در داخل در کنار موج تبلیغات و جذابیتهای به نمایش گذاشته شده در شبکه‌های اجتماعی و اینترنت و توصیف هیجانات این تجربیات از سوی گردشگران و مسافران به این کشور در اتخاذ چنین تصمیمی و رسیدن ایرانیان به رتبه نخست خریداران ملک در این کشور در سال 2019 و حتی اوایل 2020 موثر بوده است. اما به واقع چرا!؟ چه عوامل جزیی می‌تواند باعث شده باشد به
غیر از جذابیتهای گردشگری، بازار مسکن ترکیه برای ایرانیها جذاب شده باشد؟ آیا واقعا صرفا به قصد دریافت پاسپورتی با ویژگی‌های خاص برای انتقال بخشی از دارایی و حتی تمام آن به این کشور کفایت می‌کند یا به قول مثل معروف و البته رایج ما ایرانیها مرغ همسایه غاز است و مرغ بازار داخلی هیچ تخمی نمی‌گذارد!؟ این پرسشها عاملی شد تا گروه اقتصادی روزنامه آفتاب یزد در جستجوی پاسخ برخی از پرسشها و نه تمام آنها این موضوع را از جانب برخی آگاهان این بازار جویا شود.
رفتارشناسی تیپ‌های سه گانه مهاجران و خریداران ملک در ترکیه
رضا حسنی، موسس ترکیه‌پرتال و کارشناس اقتصادی در ترکیه در گفتگو با خبرنگار روزنامه “آفتاب یزد” در خصوص انگیزه سرمایه‌گذاران ایرانی برای خرید ملک در ترکیه این سرمایه‌گذاران را به چند تیپ مختلف دسته‌بندی می‌کند. نخست بازنشسته‌هایی که پس از اخذ سنوات چند دهه کار در ایران ترجیح می‌دهند بجای تجربه مشابه خیل گسترده ای از مردم ایران که در تعطیلات چند روزه عادت به مسافرت به شمال ایران را دارند و به ترافیک‌های جاده آن تن می‌دهند؛ با یک پرواز ساده 3 تا 4 ساعته به شهری مانند استانبول یا آرامش شهرهایی مانند کوش‌آداسی، بودروم، آنتالیا و … برسند. کما اینکه برخی از این بازنشستگان، با چنین انتخابی امکان حضور کم هزینه‌تر فرزندان و نوه‌های خود را در تعطیلات تابستانی فراهم می‌کنند و در کنار هم هستند.
وی تیپ دوم را جوانان تازه ازدواج کرده‌ای می‌داند که بین 30 تا 35 سال سن دارند و ترجیح می‌دهند پایه زندگی و کسب و کار خود را در این کشور بچینند تا هم از سایر جاذبه‌های این کشور استفاده کنند و هم به وطن خود ایران هم نزدیکی جغرافیایی داشته باشند. جوانانی که عمدتا با قصد اولیه خرید ملک در ترکیه به این کشور نمی‌آیند.
حسنی با بیان اینکه به استثنای 2 تیپ یادشده، تیپ سومی هم هستند که حدود 65 درصد جمعیت ایرانیان متقاضی خرید ملک را شامل می شود، افراد حقیقی و حقوقی هستند که در ایران فعالیت اقتصادی فعال دارند و توانایی مالی این را دارند که به اروپای غربی و آمریکا هم بروند اما امکان رها کردن کامل ایران و خانواده خود را با فاصله جغرافیایی زیادتر از فاصله بین تهران- استانبول ندارند. کما اینکه فشار اعضای خانواده، دورزدن تحریمها و سرمایه‌گذاری برای روز مبادا آنها را به خرید ملک ترغیب می‌کند. اگرچه در مورد این تیپ افراد امکان مذاکره و تعامل و آشنایی نزدیک با شرکتهای مختلف بین المللی و دورزدن تحریمها تا حد امکان و تامین مواد اولیه با قیمت کمتر و فروش محصول به چنین توفیق اجباری برای آنها نیز می انجامد.
وی در مورد سایر انگیزه‌های مشترک بین اغلب مهاجران یا سرمایه‌گذاران خرید ملک در ترکیه (چه به قصد اقامت یا اجاره دادن) برگزاری فستیوالهای متعدد و جشنواره‌های شاد و همچنین استفاده از این موقعیت به عنوان یک سکوی پرتاب به موقعیت‌های تازه در زندگی مانند حضور فرزندانشان در مدرسه‌های بین‌المللی هم از جمله انگیزه‌هایی است که البته بازهم در مورد تیپِ سوم بیشتر صادق است و حدود 65 درصد افراد مشتاق به خرید ملک در ترکیه را در بر گرفته است. این در حالی است که یکی از انگیزه‌های حضور در ترکیه نیز شکستن تابوی مهاجرت برای خودشان یا اعضای خانواده بوده که در ایران همواره کنجکاو تجربه سبک زندگی متفاوت و مهاجرت هستند، اما پس از مدتی حضور در این کشور که نزدیک ایران است با هزینه مالی و روحی بسیار کمتر به ایران بر میگردند.
تغییر تیپ افراد مهاجر به ترکیه از سال 2015 به بعد
حسنی با بیان اینکه اگر قبل از 2015 ترکیه پلی برای عبور آسان و امن به اروپا بود، اما با افزایش شدید نرخ دلار در ایران و همچنین افزایش سنگین هزینه گردشگری در اروپای غربی یا کانادا و آمریکا طی 5 سال اخیر استانبول مقصد انتخابی نهایی شد. تا جایی که آمار ثبت شده در این خصوص گویای شفاف این تغییر رویکرد به ویژه برای ایرانیان است.
وی با بیان اینکه در 5 سال اخیر 153 هزار ملک به خارجی‌ها فروخته شده است، تعداد املاک فروخته شده از 2015 تا 2019 را به ترتیب 22 هزار و 991 واحد؛ 18 هزار و 931 واحد؛ 22 هزار و 428 واحد؛ 40 هزار و 44 واحد و 45 هزار و 967 واحد برشمرد. آماری که به استثنای سال 2016 که به دلیل وقایع تلاش برای کودتا و چند ترور در این کشور کاهش جزئی داشت در ادامه با جهش قابل ملاحظه ای مواجه شده است. تا جایی که فقط در ژانویه 2020 هم 3945 ملک به خارجی ها فروخته شده است.
این کارشناس اقتصادی مقیم ترکیه با بیان اینکه بیش از 20 هزار واحد از حدود 46 هزار واحد ملکی فروخته شده به خارجی‌ها شامل استانبول می‌شود و در رتبه نخست است، آنتالیا و آنکارا به ترتیب با 8951 واحد و 2531 واحد دومین و سومین شهرهای مقصد خریداران ملک در ترکیه بوده اند.
7 برابر شدن خرید ملک در ترکیه توسط ایرانیان
وی در مورد رفتار ایرانیها در این خصوص با بیان اینکه در سال 2017 فقط 792 ملک در ترکیه خریده بودند تغییر این آمار در سالهای 2018 و 2019 را به ترتیب 3652 و 5423 مورد برشمرد که رتبه دوم را در برگرفت و در اوایل سال 2020 نیز به رتبه نخست رسیده اند که با وجود شیوع کرونا و منع حضور در این کشور از سوی خود ایرانیان مقیم در این کشور نیز خریداری شده است.
وی در کنار عوامل گفته شده 7 برابر شدن خرید ملک در ترکیه توسط ایرانیان را اقتصاد راکد و بیمار ایران در سالهای اخیر ، افزایش نرخ دلار در کشورمان، بروز یک نا امیدی گسترده در نسل جوان و میانسال نسبت به آینده، سهولت رفت و آمد بین 2 کشور، اخذ شهروندی و مشاهده نشدن کلاهبرداری‌های بزرگ و عمده را در کنار اعتمادی که فروشندگان املاک در قبال دریافت پول و ثبت و ارائه سند و پاسپورت نشان دادند در این جهش رفتاری ایرانیان حائز اهمیت و موثر برشمرد.
حسنی با بیان اینکه اتباع ایرانی در ماه گذشته میلادی با خرید ۱۵۷ خانه بزرگ‌ترین گروه خریدار خارجی مسکن در ترکیه بوده‌اند، می‌افزاید: شهروندان عراق با خرید ۱۰۳واحد، روس‌ها با ۶۱ واحد، افغان‌ها با ۵۴ واحد و چینی‌ها با ۴۰ واحد به ترتیب دومین تا پنجمین گروه بزرگ خریدار مسکن در ترکیه بوده‌اند. اگرچه با شیوع کرونا در ترکیه، به طور کلی خرید خانه توسط اتباع خارجی کاهش داشته است تا جایی که در 4 ماه نخست سال جاری اتباع خارجی روی هم ۱۱ هزار و ۷۳۸ خانه و واحد مسکونی در ترکیه خریده‌اند. این رقم نسبت به مدت زمان مشابه در سال گذشته میلادی ۱۲ درصد کمتر شده است.
حضور حدود 2 میلیون ایرانی مقیم در ترکیه
وی در مورد ثبت شرکت با ماهیت ایرانی نیز به آماری اشاره کرد که با مقایسه خرید ملک رابطه معناداری دارد. ایرانیان در سال 2016 میلادی 298 شرکت را در این کشور ثبت کردند که این رقم در سالهای 2017؛ 2018 و 2019 به ترتیب 357؛ 1019 و 970 شرکت بوده است که کل سرمایه قید شده فارغ از اینکه پرداخت شده باشد یا خیر حدود138 میلیون لیر بوده است.
حسنی در خصوص آمار ایرانیان مقیم در این کشور بر اساس آماری غیررسمی و بر اساس شنیده ها به رقم 2 میلیون نفر اشاره می‌کند که از انواع اقامت برخوردارند و فقط در سال 2019 نیز 2 میلیون و 102 هزار گردشگر ایرانی استانبول، وان و آنتالیا را سیاحت کرده اند. و نکته قابل تامل دیگر در این خصوص میزان هزینه کرد گردشگر ایرانی نسبت به گردشگر اروپایی است که برای ایرانیها متوسط 1000 دلار هزینه و اروپایی ها 600 دلار بوده است!
البته این کارشناس اقتصادی مقیم ترکیه به این نکته نیز اشاره می‌کند که ترکها هم در ایران به ویژه پیش از تشدید تحریمها سرمایه گذاری خوبی را در دستور کار قرار داده بودند تا جایی که فقط یک شرکت تولیدکننده مواد شوینده در منطقه‌ای بین زنجان و تهران حدود 400 میلیون یورو سرمایه‌گذاری داشت. کما اینکه حضور ایرانیها در ترکیه و حجم ارتباطات آنها با شرکتهای اروپایی، موجب نگاه بیشتر آنها به بازار بکر 80 میلیونی در ایران گردید که شاید اگر تحریمها در این حجم گسترده رخ نداده بود، بطور قطع صدها میلیون یورو ارز دیگر برای سرمایه‌گذاری در بازار ایران جذب کشورمان شده بود.
وی در این خصوص در عین درک برخی نگرانی‌ها از تشدید علاقه مردم ایران به خرید ملک در ترکیه از مسئولان می‌خواهد با توجه به وجود برخی ارزش‌های افزوده در بازار ایران و از جمله هزینه کمتر انرژی یا کارگر ارزان سایر موانع و بروکراسی اداری در فرآیند ثبت شرکتهای سرمایه‌گذار خارجی و همچنین وضع قانون کُپی‌رایت را به لحاظ معنوی و مالی فراهم کنند تا این حضور و تعامل نزدیک و صمیمانه مردم 2 کشور منجر به پویایی اقتصادی ایران و ترکیه نیز بگردد.
ترکیه با 468 میلیارد دلار بدهی، جزو بدهکارترین کشورهای جهان
مهرداد سعادت رئیس اتاق مشترک ایران و ترکیه در گفتگو با خبرنگار روزنامه “آفتاب یزد” در خصوص ارزیابی‌اش از تشدید محسوس تمایل ایرانیان به سرمایه‌گذاری در خرید ملک و … در ترکیه می‌گوید: در این خصوص شاید ساعت‌ها در اتاق مشترک پیرامون عوامل موثر این اتفاق و پیامدهای برخی رفتارهای غیراخلاقی با تجار داخلی و خارجی بحث و گفتگو شده است؛ چرا که در واقع اتاق مشترک ایران و ترکیه با اولویت دفاع از منافع ملی، مصمم به ارائه راهکارهای مبتنی بر پایبندی به اخلاق تجارت و قوانین توافق شده بین 2 کشور شده است.
وی بخش عمده وسوسه مهاجرت یا سرمایه‌گذاری ایرانیان به ترکیه را به رفتار نامناسب با بازرگانان ایرانی حتی در ادارات و ارگان‌های داخلی خودمان مرتبط دانسته و می‌گوید: با این وجود از آنجا که رسالت اتاق جذب سرمایه‌گذار به ایران است از هموطنان می‌خواهیم با وجود انواع ناملایمات روی سرمایه‌گذاری در ترکیه حساب باز نکنند؛ چرا که این کشور با 468 میلیارد دلار بدهی خارجی، جزو بدهکارترین کشورهای دنیاست.
سعادت با بیان اینکه بر اساس برآوردهای انجام شده در اتاق، با درآمد امروز ترکیه و در صورت رشد اقتصادی کنونی و نبود موانعی مانند کرونا این کشور بعد از 27 سال از دردسر بدهی خارجی رهایی خواهد یافت.
وی بهترین مکان برای سرمایه‌گذاری را در ایران دانسته و می افزاید: اگر ایران از اتکا به درامد نفتی جدا شود و سیاستهای اقتصادی خود را بر مبنای حمایت از تولید داخلی و همچنین رفع موانع دست و پاگیر اداری برای کسب و کارها قرار دهد، شگفت‌انگیز‌ترین بازار برای هر برندی حضور در ایران و تولید و فروش کالا در خود این کشور است.
اخذ پاسپورت ترکیه عمده‌ترین انگیزه خریداران ملک
مارال حداد یکی از هموطنان ایرانی است که بعنوان مشاور فروش با یک آژانس بین‌المللی املاک در استانبول همکاری دارد. او هم ضمن برشمردن عوامل موثر پیش‌گفته در این گزارش بر انگیزه گرفتن پاسپورت ترکیه از بین مجموع عوامل تاکید می‌کند و البته از این دلیل بسیار متاسف است. وی با بیان اینکه بیشترین کشور متقاضی مهاجرت پس از دریافت پاسپورت ترکیه نیز کانادا بوده است، مسائل مطرح شده متقاضیان خرید ملک در ترکیه با هر قصدی اعم از مهاجرت به کشوری اروپایی یا کانادا را رنجیدگی‌خاطر برخی در ایران (فارغ از درستی و نادرستی برخی از این رنجش‌ها) و نگاه نگران و نامطمئن به سرمایه‌گذاری از هر نوع در کشورمان می‌داند. وی با بیان اینکه در تمام دایرکت‌هایی که به او در خصوص مهاجرت به ترکیه می‌شود این تصمیم را توصیه نمی‌کند و تمام جوانب امر را به آنها توضیح می‌دهد.
حداد در پاسخ به پرسش خبرنگار آفتاب یزد در خصوص بروز شبهه تناقض در حضور خودش و توصیه به عدم مهاجرت، دلایل خود را در خصوص ناگزیری از این مهاجرت به دلایل خانوادگی و همراهی با خواهرش که برای ادامه تحصیلات عالی در رشته رهبری موسیقی ارکسترال به استانبول آمده است یاد می‌کند و به صراحت از این اقامت بعنوان سفری موقت یاد می‌نماید که به جبر روزگار رخ داده است. اگرچه او به تصمیم افراد متمایل به مهاجرت نیز احترام می‌گذارد، اما به گفته خودش، هر گونه مهاجرت در صورت نداشتن هدف روشن و ارزیابی نکردن تمام جوانب این تصمیم، به ویژه در صورت دلایل پیش‌پا افتاده یا هیجانی زودگذر، پیامدهای سخت و شاید جبران ناپذیری را داشته باشد. وی با اشاره به عشق و علاقه پدربزرگش به تداوم اقامت در ایران با وجود مقدور بودن حضور در کشورهای اروپایی همچون سایر اقوام می افزاید: “اگرچه من امروز در نقش مشاور املاک در حال فعالیت هستم، اما به واقع ارجحیت و عمده تلاشم جهت فروش به متقاضیان غیرایرانی از جمله اعراب و آفریقایی‌های آشنا به زبان انگلیسی است، چرا که برخی انگیزه‌های ایرانیان برای مهاجرت یا سرمایه‌گذاری در خرید ملک با روحیات و باورهایم
سازگار نیست.”
قیمت خرید خانه در ترکیه به پول ایران در سال 2020
در لیست Globa- Property Guide استانبول در بین ۹۴ شهر جهان در مقام ۳۹ قرار دارد. بر اساس این لیست، قیمت ملک در شهرهای مختلف ترکیه خصوصا استانبول بدین شکل است :
میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در استانبول (با در نظر گرفتن هر لیر ترکیه با نرخ 2400 تومان)، ۳۹۶۱ لیر (تقریبا 5/9 میلیون تومان) است. گرانترین منطقه ی استانبول بشیکتاش با ۱۰۶۴۶ لیر (تقریبا 5/2۵ میلیون تومان ) و در منطقه بشیکتاش گرانترین محله Bebek با میانگین قیمت ۴۷۴۱۷ لیر (۱۱۸ میلیون تومان) است. در واقع Bebek گرانترین نقطه ترکیه هم محسوب می‌شود که در بخش اروپایی استانبول در کنار تنگه بسفرقرار دارد.
میانگین قیمت هر متر مربع در منطقه فاتح که یکی از مراکز ایرانیان و شامل منطقه‌های تاریخی و گردشگری و تجاری از جمله آکسارای است ۴۱۶۸ لیر (۱۰ میلیون تومان) است. (بناهای این منطقه عموما قدیمی و کهنه ساز است).
میانگین قیمت هر متر مربع در منطقه بیلیکدوزو استانبول که یکی از بهترین مناطق برای سرمایه‌گذاری در حوزه ملک در ترکیه به شمار می‌آید ۲۶۴۶ لیر (۶ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان) است. این منطقه در حالی که دارای قیمت مناسب است، دارای امکانات پیشرفته شهری و زیباهایی منحصر بفرد است.
میانگین قیمت هر متر مربع آپارتمان در آنکارا دومین شهر بزرگ ترکیه ۱۸۶۱ لیر و گرانترین منطقه آنکارا Çankaya با متری ۲۵۷۲ لیر است.
متوسط قیمت در ازمیر ۳۰۳۶ لیر و منطقه چشمه با ۵۵۶۲ لیر در صدر جدول قیمت مسکن قرار دارد.
متوسط قیمت هر متر مربع در آنتالیا ۲۱۰۱ لیر و گرانترین منطقه در این شهر کونیآلتی با قیمت ۳۲۱۴ لیر است.
قیمتها مربوط به آپارتمانهای معمولی با عمر متوسط است و قیمت آپارتمانهای نوساز یا دارای امکانات رفاهی نظیر استخر و 25 تا 50 درصد گرانتر است.
اجاره‌خانه ماهانه
با رسیدن به اواخر بهار و نزدیک شدن به فصل تعطیلات و تفریحات 3 ماهه و همچنین اخباری که از باز شدن مرزها پس از فروکش کردن موجهای کرونا ویروس به گوش می‌رسد، بسیاری از ایرانیها که برخی از آنها نیز برنامه های نوروزی شان به هم خورده است، در حال برنامه‌ریزی برای مسافرت و تفریح و گذراندن اوقات فراغت در ترکیه هستند. با وجود شرایط جدید و رکود گردشگری ترکیه قابل پیش بینی است که بعد از باز شدن مرزها هزینه هتل و اقامتگاه در شهرهای استانبول، ازمیر و آنتالیا بسیار بالا برود. در این میان یکی از راهکارهای جذاب و انتخابی برای مسافران، اجاره سوئیت در استانبول یا اجاره آپارتمان مبله ارزان قیمت برای یک هفته یا یک ماه است. اگرچه مدل اجاره‌خانه در استانبول به گونه‌ای است که باید از مدارک معتبر مانند پاسپورت و کیملیک (کارت اقامت توریستی) استفاده کرد. و مدل اجاره‌خانه در استانبول بر خلاف ایران که دریافت ودیعه یکی از روشهای رایج است، مبلغ ودیعه را بصورت مبلغ ۲ ماه اجاره منزل از مستاجر دریافت می‌کنند و اجاره بها در هر ماه و در روز تعیین شده پرداخت می‌گردد. در واقع برعکس ایران که پرداخت اجاره بها در پایان ماه رایج است در استانبول مستاجر اجاره بها را اول هر ماه پرداخت می‌کند. اگرچه در مجتمع‌های مسکونی استانبول، صاحبخانه هنگام عقد قرارداد اجاره‌خانه حکم تخلیه را نیز دریافت می‌کند تا در صورت بروز مشکل با مستاجر در آینده، بتواند به راحتی عذر مستاجر را خواسته و ملک را تخلیه کند.جالب اینکه در هنگام عقد قرارداد اجاره‌خانه در استانبول اسامی افراد بالای ۱۸ سال باید در اجاره نامه ذکر شود. مالک موظف به اصلاح هرگونه خرابی تجهیزات موجود در ملک است و در صورتی که خرابی در مدت اقامت مستاجر ایجاد شده باشد، خود مستاجر موظف به پرداخت هزینه‌های مورد نیاز خواهد بود. در صورتی که در قرارداد اجاره نامه بیان شود که ملک به صورت رنگ شده با مستاجر تحویل داده شده است، پس از پایان قرارداد نیز مستاجر موظف است ملک را به صورت رنگ شده تحویل دهد. بر اساس قوانین تصویب شده در این زمینه هزینه کمیسیون بنگاه املاک 12 درصد اجاره‌بهای سالانه خواهد بود. جهت تحویل ملک استیجاری نیز مستاجر موظف است تا مبلغ ودیعه را به همراه اجاره بهای ماه اول به صاحب ملک پرداخت کند. پرداخت هزینه تمیز کردن منزل هنگام تخلیه ملک نیز یکی از وظایف مستاجر هنگام اجاره‌خانه است.
شرایط تشویقی ترکیه در مقابل شرایط تحدیدی ایران!
دولت ترکیه با هدف جذب سرمایه‌های خارجی و ورود ارز به کشور در چندساله اخیر به‌خصوص پس از کاهش ارزش لیر در برابر دلار آمریکا اقدام به تصویب و اجرای قوانین سهل‌گیرانه جهت دادن اقامت به اتباع خارجی کرده است، در گذشته جهت اخذ اقامت اتباع خارجی در ترکیه باید یکی از شروط داشتن 3 میلیون دلار سپرده بانکی یا داشتن 2 میلیون دلار سرمایه ثابت؛ خریداری ملکی به ارزش حداقل یک میلیون دلار و ایجاد اشتغال برای حداقل ۱۰۰ شهروند ترک محقق می گردید؛ اما دولت ترکیه با کاهش قابل توجه شرایط اقامت، جذابیت بسیار بیشتری برای سرمایه‌گذاری اتباع سایر کشورها فراهم کرد.
این در حالی است که در حال حاضر امکان اخذ اقامت ترکیه با یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری مستقیم با مبلغ ۵۰۰ هزار دلار؛ خرید ملک با حداقل ارزش ۲۵۰ هزار دلار یا ایجاد اشتغال برای ۵۰ شهروند ترک
امکان پذیر است. از سوی دیگر اخذ اقامت کوتاه‌مدت در ترکیه چندان زمان‌بر نیست. هرچند که اخذ تابعیت و پاسپورت ترکیه واجد شرایط زمانی بلندمدت‌تری نسبت به شرایط اقامت است که در تبلیغات رسانه‌ای کمتر بدان پرداخته می‌شود. شرایط خاص اقتصادی- اجتماعی ایران نیز مزید بر علت شده است تا خرید ملک در ترکیه برای ایرانیان جذابیت بیشتری پیدا کند. تحریم‌های شدید اقتصادی ایران و محدودیت مراودات مالی بین اقتصاد ایران و سایر کشورها؛ رشد اقتصادی نزدیک به صفر یا منفی ایران؛ تورم بالا؛ نوسان زیاد در پارامترهای تاثیرگذار بر اقتصاد ایران؛ افزایش ریسک سرمایه‌گذاری در ایران؛ کاهش اعتبار و جایگاه پاسپورت ایرانی و تمایل سنتی ایرانیان به سرمایه‌گذاری در ملک نسبت به سایر بازارها از جمله عوامل موثر هستند اما از این مولفه مهم وضعیت اخیر بازار مسکن در ایران هم نباید چشم پوشید که نداشتن چشم‌انداز جهش قیمتی در بازار مسکن در آینده نزدیک نیز باعث خروج بخش گسترده سرمایه‌ها از بازار مسکن ایران به بازار مسکن در ترکیه شده است. نکته دیگر اینکه با افزایش قیمت مسکن در ایران به‌خصوص در بازه زمانی انتهای سال ۹۶ تا بهار ۹۸ سطح قیمتی بسیاری از واحدهای موجود درکلانشهرهای ایران و به‌خصوص برخی مناطق تهران به راحتی از ۲۵۰ هزار دلار فزونی یافته و شرایط مهاجرت و اخذ اقامت ترکیه برای دهک‌های بالایی جامعه چندان سخت نیست.در نقطه مقابل عوامل موثر داخلی برخی دیگر از شرایط اقتصاد ترکیه مانند سهولت سرمایه‌گذاری در ترکیه؛ داشتن مرز مشترک و برخورداری از برخی اشتراکات فرهنگی، زبانی و… جایگاه بالاتر پاسپورت ترکیه در تعاملات بین‌المللی نسبت به پاسپورت ایرانی؛ تبدیل سرمایه از ریال به لیر؛ نبود برخی محدودیت‌های اجتماعی در ترکیه، در مجموع سبب جذابیت بازار ملک ترکیه برای بخشی از ایرانیان به‌خصوص در قشر مرفه و متوسط به بالای ایران شده است
