موسیقی در ترکیه و فعالیت هنری و مهاجرت به ترکیه

استقبال مردم ترکیه از موسیقی چگونه است و یک موسیقی دان ایرانی چطور میتونه در این کشور خودش رو بشناسونه . این ها سوالاتی ست که پاسخ اونا رو از زبان استاد هومان حاجبی استاد تار و استاد موسیقی در دانشگاههای استانبول میشنویم . ببیننده گفتگوی اینستاگرامی او با جناب حسنی موسس ترکیه پرتال باشید . متن این گفتگو هم در ذیل آمده .

معرفی میهمان

هومان حاجبی استاد تار و استاد موسیقی دانشگاههای استانبول متولد سال ۱۳۵۸ ،در تهران است . او میگوید  ۳۲ دو سال هست که در وادی هنر گام میزنه . در ایران  در آموزشگاهها و دانشگاه علمی کاربردی ، تدریس میکرده .  بازیگری در فیلم ، بازی در تاتر نیز از جمله کارهای دیگر هنری اوست. اما شهرت اصلی هومان حاجبی، در نوازندگی سه‌تار و دیگر سازهای زهی سنتی ایرانی است .

علت مهاجرت به ترکیه 

این استاد برجسته موسیقی در گفتگوی اینستاگرامی با جناب حسنی موسس ترکیه پرتال گفت در سال ۲۰۱۷ برای ساخت دوتا کلیپ اومدم استانبول ، روز چهارم حضورم در استانبول گشتی در شهر زدم و در کمال تعجب دیدم در گوشه گوشه خیابان ها نوازنده ها و خواننده ها از زن و مرد آزادانه مینوازند و میخوانند و مورد استقبال رهگذارن قرار میگیرن . پلیس و ماموران شهرداری هم هیچ ممانعتی برای آنان ایجاد نمیکنن . این مسئله من رو به فکر فرو برد . برام جذاب بود که در استانیول هر جاش میشینی میتونی موسیقی بشنوی . شهری هست که ۲۴ ساعته زنده ست و گره خورده با موسیقی .

روز پنجم با دوستم برای خونه گشتیم و روز ششم خونه گرفتیم . زنگ زدم ایران و به خانومم گفتم من خونه گرفتم پاشید بیاین . با ۱۶ میلیون تومن به استانبول مهاجرت کردیم .

در همون هفته های اول با کافه ای در منطقه تکسیم به مذاکره نشستیم و قرار شد در اونجا اجرای موسیقی زنده داشته باشیم  . شب اول اجرا دو تا بلیط فروختیم . هم میخوندم و هم مینواختم . یک هفته بعد برای اجرای دوم پنج تا بلیط فروختیم . برای اجرای سوم یک نوازنده دف کنارم قرار گرفت و ۱۵ نفر بلیط خریدن . در این مدت کلیپ هایی که برای ساختش اومده بودم ترکیه ، منتشر شده بود و بعد از اون یک موسسه هنری ایرانی ترک در استانبول از من خواست که برای این موسسه کنسرتی بگذارم . برنامه رو گذاشتیم شب یلدا .  ۱۴۵ تا بلیط فروختیم در حالی که سالن ۴۵ نفر ظرفیت داشت . این مراسم از طریق گوشی های همراه منتشر شد و کم کم در فضای هنری ترکیه مطرح شدم .

بعد مدتی برای مراسمی به مناسبت ۲۲ بهمن از طرف  کنسولگری ایران دعوت شدم که در اونجا اجرا کردم . ویدئوهای اون برنامه بدست شبکه های ترکیه رسید و اونا سراغ من اومدن . در مدت کوتاهی دهها برنامه ضبط شد و در شبکه های متعدد ترک ، پخش شد.

ورود به دانشگاه استانبول ترکیه

استاد هومان حاجبی استاد تار افزود بعد از اینکه برنامه های موسیقی ایرانی از شبکه های ترک پخش شد از دانشگاه هم اومدن و خواستار همکاری شدن که این همکاری هم اکنون سه ساله که ادامه داره .

این استاد موفق موسیقی ایرانی در ترکیه اظهار داشت در دانشگاه میمارسینان استانبول گفتن ما این سازها رو داریم و این سیستم آموزشی ماست شما چی درس میدی ؟ . گفتم هیچکدوم از این ها رو درس نمیدم بلکه من موسیقی ایرانی درس میدم . گفتن تست میزنیم اگر استقبال شد ادامه میدیم . تست زدن و استقبال شدید شد . طوری که بچه های ترک  فارسی هم کنار من یاد میگرفتن و کم کم گروه سرود ایرانی راه انداختم . کار به دانشگاه استانبول دانشکده ادبیات که در منطقه لاله لی استانبول واقع هست، رسید . اونجا هم الان دو ساله دارم درس میدم و حدود ۸۰۰ دانشجوی ترکیه ای تحت نظر من با موسیقی ایرانی آشنا میشن .

همکاری ترک ها با هنرمندان خارجی ها 

به گفته استاد هومان حاجبی ، تا به امروز هر هنرمند ترک یا هر فرد ترکی کنارم قرار گرفته همکاری خوبی با من داشته . رابطه خیلی خوبی با موسیقیدان های اینجا دارم .  درسته ترک ها شدیدا نژاد پرستن اما زاویه نگاه من شاید باعث شد همکاری های خوبی اتفاق بیفته . ضمن اینکه وقتی شما محصول فرهنگی و هنری رو میگیری با خودت میاری در کشور دیگه که اون محصول اونجا نیست  نگاه ها به شما عوض میشه و وقتی ببینن که شما کشورشون رو پذیرفتی و تلاش میکنی که ترکی یاد بگیری خوب اتفاق های خوب بیشتری می افته.

زندگی هنری در ترکیه 

این استاد برجسته ایرانی فعال در ترکیه معتقده مردم ترکیه مردمی هستن که دوستدار هنرن ، دوستدار موسیقی ان  . مصرف موسیقی اینا خیلی بیشتر از ماایرانی هاست اما از نظر هنر موسیقی جلوتر از ما نیستن . مردم ترکیه عاشقانه دوست دارن مولانا رو بشناسن بخصوص در دانشگاهها .

از طرفی بسیار قدرشناس هستن . اگه آثار مدرن ترکی رو گوش کنید ، صدای یکی از سازهای سنتی ترکیه رو حتما می‌شنوید. در آثار مدرن ایرانی چنین چیزی مرسوم نیست. امیدوارم با کمک دوستان و اصحاب رسانه، روابط فرهنگی ایران و ترکیه رو گسترش پیدا بکنه وهنرمندان بزرگ کشورم رو به اینجا بیاوریم . هنرمندان ارزنده ترکیه رو هم به ایران دعوت خواهیم کرد. باید مردم عادی به موسیقی ترک و ایرانی آشنا بشن .

مقایسه حجم موسیقی ایرانی با موسیقی ترکیه 

استاد حاجبی ، درباه حجم موسیقی در ایران و ترکیه هم معتقده : حجم موسیقی در ترکیه سه برابر ایران است. او میگه شاید بتوان گفت موسیقی ایرانی به نوعی در دل موسیقی ترکیه جای داره . به‌عنوان مثال در موسیقی ایرانی مقام سه‌گاه، چهارگاه و راست پنج‌گاه داریم ، ولی موسیقی ترکیه دارای یک‌گاه، دوگاه، سه‌گاه، چهارگاه، پنج‌گاه، شش‌گاه و هفت‌گاه هست . در ایران 12 مقام موسیقی وجود داره ، اما در ترکیه بیش از این‌هاست.

استاد حاجبی افزود به هنرآموزانم می‌گویم که قدر داشته‌های موسیقی ترکیه رو بدانید. متاسفانه امروزه مقام های کمتری در ترکیه به کار برده میشه . البته اساتید نامی ترکیه مانند ادرل ارزنجان و احمد اصلان ، بر تمام این مقام‌ها مسلط هستن و موسیقی ایرانی رو هم می شناسن . به لطف این شناخت، نیز اساتیدی مانند کیهان کلهر و اردل ارزنجان تاکنون کنسرت‌های متعددی رو با هم اجرا کردن .

برنامه های آتی استاد هومان حاجبی ،در ترکیه

این نوازنده برجسته که پیشتر در آلبوم «تنها تو می‌مانی» علیرضا افتخاری هم حضور داشته است، درباره برنامه های آینده‌اش گفت: ترکیه و شهر زیبای استانبول شما رو وادار به خلاقیت و ارائه کار جدید و بیشتر می‌کنه . نبودن هیچگونه ممیزی و دهها مانع کوچک و بزرگ دیگه ، امکان استفاده از صدای خانم ها و استفاده علنی از آلات موسیقی ، باعث میشه شما در ترکیه پیشرفت کنید و کار هنری رو ادامه بدید. یکی از برنامه های آینده ام اینه که کتاب مقدمات شناخت موسیقی ایرانی رو که به ترکی ترجمه کردم رو تا چند ماه دیگر منتشر کنم . فعالیت شناساندن موسیقی ایرانی به محافل مختلف ترکیه رو افزایش خواهم داد البته به کمک موسیقی دانان ایرانی .

مردم ترکیه موسیقی رو خیلی دوست دارن . بسیاری از آنان وقتی نخستین بار موسیقی ایرانی رو می‌شنون ،  میپسندند و علاقمند می‌شن . به موسیقی ایرانی و تدریس آن در استانبول جدی تر می اندیشم .

این استاد تار با اشاره به اینکه موسیقی کشورهای عربی، هندوستان و ترکیه در جهان بیشتر مشهوره و بیشتر مردم دنیا سبک اونا رو می شناسن ، اظهار داشت: موسیقی ایرانی نیز مانند زبان فارسی، زیباست، اما اساتید این سبک کمتر تدریس میکنن و اکثرا به برگزاری کارگاه و اجرای کنسرت در خارج می‌پردازن. هدف ما گسترش شناخت علاقمندان به موسیقی ایرانی است .

کلام آخر استاد هومان حاجبی 

استاد هومان حاجبی ، در پایان این گفتگو به هموطنان توصیه  کرد اگر مایلید وارد دانشگاههای ترکیه از جمله دانشگاههای هنر بشید فقط به سایت های دانشگاهها مراجعه کنید و فقط به اطلاعات سایت رسمی دانشگاههای ترکیه اعتماد کنید . توصیه دیگه من اینکه حتما زبان ترکی رو یاد بگیرید و بعد اقدام بکنید برای مهاجرت تحصیلی یا کاری و حتی اقامتی .