ورود به بازار موسیقی ترکیه برای هنرمندان ایرانی

این گفتگو با دانیال اژدری استاد مقیم ترکیه است.  در این گفتگودرباره موضوعاتی چون: موسیقی سنتی، کنسرت، چگونگی ورود به بازار موسیقی ترکیه، مقایسه شرایط ترکیه و ایران برای یک موزیسین صحبت می شود و حُسن ختام گفتگو نوازندگی استاد دانیال اژدری است.

دانیال اژدری نوازنده و موسیقیدان موفق ایرانی در ترکیه در گفتگوی اینستاگرامی با جناب رضا حسنی موسس و مدیر ترکیه پرتال ابتدا به معرفی خودش پرداخت و گفت متولد ۱۳۶۲ هستم. در تبریز بدنیا امدم اما  بزرگ شده کرجم. از ۱۴ سالگی با موسیقی و ساز آشنا شدم.

با کمانچه شروع کردم یعنی از سال۱۳۷۸ به مدت شش ماه در کلاس استاد حضور میافتم اما استادم به امریکا مهاجرت کرد و من دیگه خودم سعی کردم با استفاده از کتاب ها و آثار اساتیدی مثل استاد اردشیر کامکار، کار رو ادامه بدم. کمانچه رو خیلی تصادفی انتخاب کردم؛ یکی از دوستان برادرم که گروه موسیقی داشت این پیشنهاد رو به من داد.

در سال ۱۳۸۱ برنده جشنواره فجر در بخش تک نوازی شدم. بعد اون کنسرت های مختلف رو زیر نظر استاد کیانی نژاد اجرا کردیم. زیر نظر ایشان آموزش گروهی نوازی و بداهه نوازی هم داشتیم. بعد کنسرت های اصطلاحا ارگانی داشتیم. یعنی ارگان ها به مناسبت های مختلف مراسم میگذاشتن و ما در اون مراسم اجرا میکردیم. بعد با محمد معتمدی با سالار عقیلی، اقای سرلک و… کار کردم. در سال ۲۰۱۳ آثارم رو فرستادم برای استاد “گؤکسل باکتاگیر” در ترکیه و ایشان استقبال کردن و من رو دعوت کردن به ترکیه.

اولین اجرای مشترکمون رو در آنتالیا انجام دادیم. بعد در تاتری تکنوازی رو برعهده گرفتم. این تاتر در استانبول و دیگر شهرهای ترکیه و همچنین اروپا اجرا شد. در کشورهای زیادی مثل فرانسه، قطر و عمان نیز کنسرت اجرا کردیم. در ترکیه همراه با اساتیدی چون گؤکسل باکتاگیر نوازندگی رو ادامه دادم

علت مهاجرت به ترکیه 

دانیال اژدری نوازنده و موسیقیدان موفق ایرانی در ترکیه درباره علت مهاجرتش هم گفت در ایران از کنسرت های تکراری و بدون هیچ پیشرفتی خسته شده بود. مدام کنسرت های تکراری رو در مراسم ارگانی اجرا میکردیم. همچنین موانع زیادی در مسیر اجرای موسیقی هست که باعث شد با وجود اینکه در ایران آموزشگاه داشتم، اما عطا اش رو به لقااش بخشیدم و آمدم استانبول. پس از اونکه در استانبول مورد پذیرش جامعه موسیقیدانان قرار گرفتم. چند سال بین ایران و ترکیه رفت و آمد داشتم تا سال پیش که تصمیم گرفتم کلا به ترکیه مهاجرت کنم.

چگوگی راه یابی به فضای موسیقی ترکیه 

دانیال اژدری نوازنده و موسیقیدان موفق ایرانی در ترکیه، فضای موسیقی در ترکیه رو بسیار استعدادیاب و تشویق کننده دانست و گفت آثاری که در ابتدا برای استاد گؤکسل باکتاگیر فرستادم مثلا آثار خود ایشان رو بصورت تک نوازی با کمانچه اجرا کردم و براشون از طریق فیسبوک فرستادم. ایشان خیلی خوششون اومد و بعد همکاری ما گسترش پیدا کرد. خب توی ترکیه فیسبوک خیلی طرفدار داره و این هم عاملی شد شناخته بشم. کمانچه ایرانی با کمانچه “کاباک کمانه” که با کدوی قلیانی در ترکیه ساخته می‌شه، قرابت داره شبیه هستن و تقریبا از لحاظ ساختاری بسیار نزدیک به هم ان.

ساز کمانچه اکثرا با تقلید از اساتید نواخته می‌شه، اما من سبک خودم رو با تلفیقی از موسیقی ترکی، آذربایجانی و فارسی ابداع کردم. کمانچه و تار رو با اسلوب خودم می‌نوازم. به همین منظور در صددم نخستین آلبوم و کتاب ۳ جلدی شامل ۱۰۰ آهنگ درباره معرفی و نحوه آموزش کمانچه رو در ترکیه منتشر کنم.

در هر صورت شیوه ای که من در ساز کمانچه دارم بسیار مورد استقبال استادان موسیقی ترکیه و محافل هنری این کشور قرار گرفته. این صدای تازگی داره برای ترک ها. سبک نوازندگی من برای ترکها هم جذابه چون نه شبیه سازهای خودشونه و نه شبیه کمانچه ایرانی در عین حال به هر دو نزدیک هست. همین شد که سبک من مورد استقبال استاد” احسان مندش ” هم قرار گرفت. ایشان که از استادان به نام ترکیه و از قدیمی ها رادیو موسیقی(TRT) هستن از من دعوت کردن برای همکاری و رفته رفته مراودات من در بین موسیقی دانان ترکیه زیاد شد.

دانیال اژدری به ویژگی موسیقی ترکی اشاره کرد و افزود مطلبی که باید درباره موسیقی ترکیه بگم اینه که در ردیف موسیقی ایرانی ما هفت دستگاه و پنج اواز داریم . ولی در موسیقی ترکی اکثرا دو مقام بیشتر میشنویم  یا “کوردی” هست یا “حجاز”.

علاقه مردم ترکیه به موسیقی

دانیال اژدری نوازنده و موسیقیدان موفق ایرانی در ترکیه، در این بار گفت در ترکیه شرایط برای موسیقی خیلی باز و فراهم هست اینجا هر جایی میتونی بنوازی، کنسرت بگذاری و مردم هم خیلی استقبال می کنن. بخصوص در سبک پاپ اینجا خیلی استقبال میشه. موسیقی رپ هم توی ترکیه داره باب میشه .

توی ایران گرفتن مجوزها دردسر بزرگه. هر جا نمیتونی اجرا کنی هر چیزی نمیتونی اجرا کنی. از طرفی بلیط فروشی در ایران معضلات خودش رو داره . در ایران حمایت ها هم خیلی ضعیف هست.

اکثر هنرمندان ما به دلایلی مانند سختی کسب مجوز برای اجرا کنسرت، از طریق آموزش امرار معاش می‌کنند. هنرمندان ترکیه این مشکل رو ندارن و بر کار خود تمرکز می‌کنند. البته یک اتفاق مشترک در ایران و ترکیه داره می افته و اون اینه که موسیقی فاخر کم کم داره کمرنگ میشه. از طرفی خواننده محوری در هر دو کشور پر رنگ هست. نوازنده در حاشیه قرار میگیره و متاسفانه در ترکیه هم نوازنده های بزرگ و استادان به نام کمتر دیده میشن.

ویژگی های موسیقی ترکی 

دانیال اژدری نوازنده و موسیقیدان موفق ایرانی در ترکیه، در معرفی مختصر موسیقی ترکی و مقایسه اون با موسیقی ایرانی هم گفت بخش عمده ای از موسیقی ترکیه برگرفته از موسیقی ایرانی، عربی و حتی کردی ست. شعر خودشون رو میگذارن روی ملودی و به اسم خودشون ارائه میدن. اما در مجموع

در ترکیه هفت نوع موسیقی جریان داره:

• موسیقی کلاسیک عثمانی
• موسیقی خلق ترک
• موسیقی سانات
• موسیقی آرابسک
• موسیقی پاپ ترکی
• موسیقی مذهبی
• موسیقی سمفونیک

امروزه موسیقی عثمانی،نقش درجه اولی در فرهنگ موسیقیایی ترک ها نداره. به جای آن یک موسیقی تقریباً خالص ترکی با عنوان “سانات “ستون اصلی موسیقی ترکیه رو تشکیل می ده. سازهای متدوال موسیقی عثمانی هم شامل نی، قانون، دایره، عود و نوعی ساز کششی به نام یایلی تنبور میشه. شیوه گردش ملودی در این موسیقی به گونه ایه که برای گوشهای ایرانی و عربی آشناست و در عین حال، یک حالت غریبی هم داره. شباهت زیادی هم بین آلات موسیقی ایران و ترکیه وجود داره. به عنوان مثال دستگاه شور در ترکیه به عنوان «مقام کردی» شناخته می شه.

اما امروزه موج موسیقی پاپ همه دنیا رو گرفته و گریزی از اون نیست. مهمترین تفاوت این گونه موسیقی ها،میزان وفاداریشان به فرهنگ کشورهای مختلف هست وگرنه از نظر ساختار و چیدمان و صدادهی ،کم و بیش همه موسیقی های زیر عنوان پاپ ،فضایی مشترک دارن. بر این اساس موسیقی پاپ ترکیه رو به دو شاخه اصلی می توان تقسیم کرد.

دسته نخست که عنوان موسیقی پاپ  ترکی به درستی بر پیشانی اش مینشینه و دسته دوم، یک موسیقی کاملاً بیگانه با فرهنگ ترکیه و صرفاً دارای کلام ترکی. بیشتر نمونه های موسیقی پاپی که امروزه در این سرزمین تولید می شون، به نسبتی کم یا زیاد از عناصر فرهنگ ترکی بهرمندن، گاه خیلی غنی و گاه کمی ضعیف تر. گاه یک آهنگ پاپ می توان یافت که از نظر نزدیکی به عناصر فرهنگ خودی، هیچ کمبودی نداره و صرفاًچیدمانش بر اساس موسیقی همه پسند پاپ شکل گرفته است و گاهی بر عکس.

نحوه موفقیت هنرمندان ایرانی در ترکیه

دانیال اژدری استاد کمانچه و سه تار درباره موفقیت هنرمندان هموطن گفت باید در کارشون بداهه ای داشته باشن و خلاقیت رو در کنار حرفه ای بودن داشته باشن تا بتونن در ترکیه موفق بشن. همچنین باید صبور باشن. مثلا ساز سنتور بین ترکها علاقمند زیادی داره و هنرمندی که حرفه ای باشه و حتی سبکی داشته باشه اینجا موفقیت های زیادی برای اون هنرمند فراهم میکنه. اینم بگم که مردم ترکیه صدای سه تار ایرانی رو هم خیلی دوست دارن.

دانیال اژدری افزود البته اگر زبان ترکی هنرمند خوب باشه و بتونه تدریس بکنه خب یه درامد جدایی هم بوجود میاد. همچنین باید مدام دیده بشید از طریق اپ های مختلف مثل اپل موزیک ، یوتویوب، اسپاتیفای ، اینستاگرام و… .  وقتی در ترکیه معرفی بشید، درآمد هم میاد.

او افزود یه اتفاق بسیار مهم در ترکیه حق تالیف هست که در ایران نیست. حتی یک نُت کار شما رو نمیتونن کپی کنن. قانون حمایتتون میکنه. اتفاق خوب دیگه اینکه در ترکیه حمایت های گسترده از هنرمندان از سوی دولتمردان و نهادهای دولتی و خصوصی هست. مردم ترکیه با موسیقی زندگی میکنن  و اینها باعث میشه یک هنرمند شکوفا بشه.

در هر حال باید به اون دسته از هموطنان هنرمند که به ترکیه مهاجرت کردن اما ازشون استقبال نشده تاکید کنم وقتی شیوه خاص داشته باشی و سبک خودت رو داشته باشی در ترکیه پذیرفته میشی.