شتاب دهنده های ترک چطور به استارت آپ ها کمک می کنند

استارت آپ ها از قبل تا بعد

یکی از بهترین گفتگوهای مدیر مجموعه ترکیه پرتال با اقای آرش سروری، مجری، نویسنده، مترجم، مدرس، کارآفرین، کارشناس و سردبیر برنامه های علمی و تخصصی در ایران انجام گرفته است. این گفتگوی لایو، در راستای اطلاع رسانی درست و واقعی به علاقه مندان صورت گرفته که با هم مهمترین نکات آنرا در ادامه میخوانیم.

معرفی مهمان :

آقای آرش سروری ۲ تیرماه ۱۳۶۱ در تهران به دنیا آمد .او تحصیلات دبیرستان خود را در دبیرستان نمونه دولتی شرق تهران به پایان رساند و در سال ۱۳۸۷ با شرکت در کنکور سراسری، در رشته مخابرات هواپیمایی تهران قبول شد اما به خاطر علاقه اش به کامپیوتر در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه ازاد تهران جنوب ادامه تحصیل داد و تا مقطع دکترا پیش رفت.
در رویداد استارت آپ استانبول شرکت ترکیه پرتال همکاری نزدیکی با او و تیمش داشت.

آقای حسنی: آقای سروری شاید خیلیها معنی این کلمه را دقیقا ندانند و فقط شنیده باشند. خوب است که برای همراهان ما ساده و مختصر توضیح بدهید که :

 استارت آپ به چه معناست؟

معنی استارت آپ  یعنی راه اندازی یک کسب و کار جدید و پرشتاب. در واقع کسب و کاری حول یک راهکار تکنولوژیک پیرامون یک مشکلِ موجود است. واضحتر اینکه ، یک مشکلی وجود دارد و یک ایده برای راهکار آن با استفاده از تکنولوژیهای روز، این راهکارمیتواند اپلیکیشن یا سایت باشد . دو خاصیت اصلی استارت آپ ها این است که اول، بتواند بزرگ بشود و دوم، تکرار پذیر در همه جا باشد. در تهران ، اصفهان، مشهد ………قابل اجرا باشد. در این زمینه کلماتی مانند هوش مصنوعی و یا FG را بیشتر از آنها میشنویم . روش ارائه  آسانسوری هم ممکن است زیاد به گوش دوستان بخورد و این یعنی باید در یک دقیقه مشکل، راه حل و نحوه اجرای آن گفته بشود.

تعریف شتاب دهنده چیست؟

شتاب دهنده ها حکم حامی را دارند. آنها میایند و در یک فرایند به ایده پرداز فضا و امکانات میدهند و حتی حمایت مالی هم میدهند مثلا در ایران به یک ایده پرداز25 میلیون میدهند وبعد از موفقیت بین 8 تا 15 درصد سود میگیرند. یعنی یکجور سرمایه گذاری بر روی ایده. این شتاب دهنده ها،فضای کار اشتراکی را مد کردند واین خیلی به نفع جوانهای با استعداد بود. آنها میایند یک میز میگیرند و حتی میتوانند منشی و کدپستی هم داشته باشند که این واقعا با ارزش است.

سر و کله این استارت آپ ها از کجا پیدا شد؟

موسس ترکیه پرتال، از تاریخچه حضور این جریان در ایران میپرسد.
آقای سروری: در ایران، از اوایل دهه 90 زیست بوم استارت آپ شکل گرفت به خصوص با آمدن استارت آپ ویکندThe Start Up Weekend.

در اواسط  دهه 90 اسنپ و تپسی و ….شکل گرفتند. البته نت برگ و دیجی کالا از اواخر دهه 80 آمده بودند ولی اسم استارتاپ نداشتند. الان فکر کنم در حدود 90 تا کسب و کار استارت آپی داریم.

اواخر دهه 90  که در آن هستیم، دوران سرمایه گذاری روی تیمهای خوب است.الان منابع انسانی مهمتر از ایده است.چون الان ایده ها دیگر اشباع  و تکراری شده اند .مثلا الان برای رقابت با دیجی کالا دیگه جواب نمیدهد، بلکه بهتر است یک تیم خوب پیدا کنیم .

بازار ایران برای استارت آپ چطور است؟

آقای حسنی میگوید: استارت آپ یعنی یک ایده ای که قابلیت کپی شدن داشته باشد. اما برای ایران به دلیل تحریمها نمیتوان خیلی به این خصوصیت وفادار ماند. مثلا تیم اوبر نمیشد بیایند ایران یا آمازون وعلی بابا نمیتوانند در ایران فعالیت داشته باشند و بنابراین اسنپ و دیجی کالا موفق شدند.

تک شاخ استارت آپ

آقای سروری: ببینید یکسری اطلاعات سکرت هستند.ولی بعضی از آمارها را میشود پیدا کرد. مثلا تعداد کاربران و اینها را اما مقایسه رقمها را واقعا نمیشود انجام داد. ما به استارت آپهایی که 1 میلیون دلار را رد میکنند یونی کورن یا تک شاخ میگوییم.

پولساز ترین یا موفق ترین استارت آپهای ایران

آقای سروری: آماری دارم که مربوط به دو سال پیش است البته. اسنپ اول و بعد دیجی کالا بود.دیجی کالا بزرگترین فروشگاه اینترنتی خاورمیانه بودکه بعدها سرمایه گذار سوئدی درکنارش قرار گرفت. الان از موفق ترینها بخواهیم نام ببریم میتوانیم اینطور بگوییم: اسنپ و دیجی کالا، کافه بازار، تپسی، آپارات، زرین پال، الو پیک، شیپور، دیوار، فیلیمو و نماوا و اینا هم جدیدا هستند. فیلیمو در واقع مال بچه های آپارات است و حتی اینها تمامی سهام سینما تیکت را هم خریدند.  البته شرکت اصلی، شرکت صبا ایده است که حتی به تازگی در زمینه گردشگری هم فلایتو را دارد، صبا ویژن هم شاخه تبلیغاتی آنهاست.
واقعیت این است که ارزش گذاری روی استارت آپ مثل شرکت و کارخانه نیست بلکه سرمایه گذاری روی آینده است. خیلی ریسک پذیراست و میتواند خیلی نوسان داشته باشد. این روزها با وجود کرونا نوسانات زیادی ایجاد شد. مثلا علی بابا خیلی بالا بود و الی گشت و اسنپ تریپ و اینها داشتند پا میگرفتند اما این بحران برایشان خیلی بد بود و برعکس بخش آموزش و سرگرمی و لجستیک دارند هر روز بالاتر میروند.  قبل تر هم البته ،استارت آپها داشتند در ایران خوب پا میگرفتند اما بعد از انتخاب ترامپ حضور خارجیها دوباره خیلی کمرنگ شد. حالا تنها امید برای سرمایه گذار خارجی به ترکیه است.چون به نظر میاید ترکها راغب هستند به سرمایه گذاری روی استارت آپهای ایران. در ایران روال اینگونه است که تا قبل از جا افتادن طرح و ایده ما میگوییم که نرو دنبال مجوز . بعد هم  Eنماد میخواهیم  وساماندهی دات ای ار و بعد انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و عضو اتحادیه اینترنتی باید بشوند.

شرایط ترکیه برای پذیرش استارت آپ ها

مدیر مجموعه ترکیه پرتال اینطور ادامه میدهد که:
بله ترکیه استقبال میکند اما اول ایده باید به یک جای درستی رسیده باشد. ترکها علاقه مند هستند که سرمایه گذار خارجی با خودش سرمایه به ترکیه بیاورد ولی وقتی میخواهد پول را از مملکت بیرون ببرد باید توجیه اقتصادی داشته باشد.

آمار ترکیه  چه میگوید؟

اینبار آقای سروری سوال میپرسند.
آقای حسنی آماری را در آورده که در مورد آن صحبت میکند.
درآمار حدود 57 شتاب دهنده قوی در ترکیه هستند البته به غیر از پارکهای علم و فن آوری.
استارت آپ به معنی مجموعه های تازه  و رسمی 6 هزار هستند که 4600 تا فعالند و چون این آمار مربوط به اواخر سال 2018 است، احتمالا تا حالا بیشتر شده اند. این تعداد  تا زمان این آمار 43 میلیون دلار جذب کردند که حالا میبایست حدود 60 شده باشد.
بیشتر این استارتاپ ها درحوزه سلامت و تجارت الکترونیک،وین تک و انرژی بوده، در ترکیه 33 تا رویداد دارند .

مهمترین استارت آپ های ترکیه

در ترکیه بی تاکسی رو داریم  BiTaxi صاحیبیندن Sahibinden. لتگو Letgo .گیتی گیدیور gittigidiyor هپسی بورادا hepsiburada و از همه مهمتر  Trendyol که در سال2007،تاسیس شده.  ترندیول رتبه 4 اروپاست و728 میلیون دلار گردش مالی دارد. خیلی از ایرانیها از ترندیول خرید میکردند و در پیجهای اینستاگرام سفارش میگرفتند و میفرستادند ایران. Yemeksepetti در حیطه ارسال غذا و n.11 هم یک مارکت هست که 5 میلیون کاربر دارد.

امکانات ترکیه در زمینه شتاب دهنده ها

امکانات عمومی را همه دارند.  مثلاترک تلکام  شتاب دهنده ای به نام “پیلوت” داردکه 125 هزار لیر کمک میکند. “بین کوپه “یک شرکت است که 5هزار دلار مبلغ اولیه میدهد.”استارترزهاب ایکس” هم هست که حتی تا 250 هزار دلار هم کمک میکند. دانشگاهی در آنکارا هم هست که مبالغش را در واقع به یک ایده هدیه میدهد. مثلا” دانشگاه کوچ” که متعلق به ثروتمندترین خانواده ترکیه ست،  حدود 100 هزار لیر میدهند و 3 درصد از سهام استارت آپ را میگیرند ویا “دانشگاه سابانجی” 50 هزار لیر سرمایه گذاری میکند.  مثلا”اینو گیت” حتی ورود به بازار امریکا را هم تسهیل میکند.  بعضی از شرکتها هم کاملا تخصصی کار میکنند مثلا شرکت “بیو ازمیر” بر روی استارت آپهای پزشکی و سلامت کار میکند.

ایرانیها چطور میتوانند در ترکیه شروع به کار کنند؟

موسس ترکیه پرتال در جواب این سوال میگوید:

ایرانیها میتوانند با ثبت یک شرکت و یا بهتر ازآن، با همکاری با یک تیم ترک خیلی راحت تر وارد بازار ترکیه بشوند. عددهای مالی در ترکیه خیلی با ایران فرق دارند.

ما خودمان  در مجموعه ترکیه پرتال هم در حال کار بر روی یکسری از دوره های آموزشی هستیم که یک مدل جدیداست که مدرک معتبر از دانشگاه به شرکت کننده میدهند. این مدرک قابل ارزیابی است واکثر اساتید ترک هستند. دوره های آنلاین با اساتید ترک یا اروپایی و در صورت لزوم با مترجم. چون  حالا دیگرهزینه دوره دیدن در کشورهای خارجی خیلی بالار فته و میشود بدون این هزینه های زیاد مدرک معتبر و درست گرفت. البته این کار مجزا از حوزه تخصصی ترکیه پرتال است اما مجموعه ما حامی و تهیه کننده آن خواهد بود.

همچنین ما به دنبال ایجاد یک بانک اطلاعاتی هم هستیم و کارهای اولیه آن هم انجام شده است. حتی ترکیه پرتال مجله ای هم با همین اسم چندین شماره منتشر کرد که خیلی هم مورد استقبال قرار گرفت و نسخه دیجیتال هم دارد.این مجله برای خانواده های ایرانی تهیه شده بود و برای آدمهایی که دیگر از حوزه های مجازی اشباع شده اند و دلشان میخواهد اطلاعات مفید و به روز را بخوانند تهیه شده بود و حالا به خاطر کرونا کمی عقب افتاده است .

ترکیه پرتال چه کمکی میتواند بکند؟

اقای حسنی میگوید: ما میتوانیم علاقه مندان را همراهی کرده و برایشان طرحهای توجیهی تهیه کرده و از ارتباطاتمان استفاده کنیم  موضوع مهم این است که اینجا کارت اعتباری سخت میدهند. برای ایجاد سایت اینجا مجوز نمیخواهد ولی اگر بخواهید ماژول بانک را بگیرید، باید شرکت ثبت بشود و داستانهای خودش را دارد . البته این شرکت میتواند هوم آفیس  هم باشد و هیچ مشکلی نیست.

از کجا شروع کنیم؟

و این سوال آخر است که در جواب اقای سروری ادامه میدهد:
مهم نیست  از کجا شروع میکنید، مهم انجام دادن است . خیلی راحت اول مشکلات را ببینید و برای انها راهکار بدهید و یا به همان راهکار موجود ارزش بیشتری بدهید. یک تیم خوب جمع کنید که بتوانند بخشی را پوشش بدهند. اول قسمت فنی و مارکتینگ و برنامه نویسی، گرافیک، مدیریت و بازاریابی و همه اینها .یا  دنبال ایده های مطرح بگردید و ببینید توی منطقه خودش اجرا شده یا نه؟ تیم سازی خیلی مهم است. کسانی که تجربه دارند خیلی مفید هستند مثلا کسی که در استارت اپ قبلی شکست خورده . انگیزه و استعداد، فرهنگ وفاداری  وچشم انداز خیلی مهم هستند، آدمی که بداند سال بعد میخواهیم چه کنیم . ارتباطات و زبان مذاکره هم نقش اساسی در این ماجرا دارند. یک تیم خوب میتواند بهترینها را اجرا کند. پس انتخاب تیم مهمترین اصل است. یکی از کتابهای خوب هم کتاب ” بازیکن تیمی ایده ال” است.