بررسی صنعت موقعیت یابی در ایران و ترکیه

گفتگوی آقای رضا حسنی مدیر ترکیه پرتال با جناب آقای میثم غنی زاده کارآفرین دانش بنیان با موضوع بررسی صنعت موقعیت یابی در ایران و ترکیه برگذار گردید.

میهمان برنامه:

آقای میثم غنی زاده کار آفرین در حوزه ی موقعیت و مدیر عامل شرکت هیرو نگار است. در سال 2008 از دانشکده نقشه برداری تهران فارغ التحصیل رشته ژئودزی هستند. به مدت 4 سال در حوزه ی نقشه برداری فعالیت اجرایی داشتند. و کارهای مربوط به مهندسی شرکت های مهندسین مشاور انجام میدادند.

از سال 2012 با یک مجموعه ی در حوزه تولید تجهیزات سخت افزاری در حوزه ی موقعیت یابی شروع به فعالیت کردند. تا سال 2017 مجموعه جدید راه اندازی کردند که در حوزه ی تولید تجهیزات موقعیت یابی ماهواره ای برای کاربری های عمومی و کاربری های تخصصی نقشه برداری بودند. در حوزه gis  وit هم فعالیت داشتند. و مجموعه ای به صورت آرندی برای تولید محصولات دانش محور و حوزه ی موقعیت یابی ایجاد کردند.

سال 2017 و 2018 در پارک فناوری پردیس شروع به کار کردند. و یک سال بعد وارد پارک فناوری دانشگاه تهران شدند و هم اکنون در همین پارک فناوری مشغول به کار هستند. عضو هیات مدیره سندیکای مکان یابی رادیویی است که در حوزه ی تجهیزات مکان یابی و تجهیزات آر اف آی دی و همچنین صنعت ای تی در کشور مشغول به فعالیت هستند. این سندیکای شامل حداقل 100 شرکت است که در همین حوزه فعالیت دارند. و حدود 40 تا 50 از این شرکت ها دانش بنیان هستند.

شروع اینکار از کجا بود و کاربرد آن کجا است چون حوزه ی تخصصی است؟

این فعالیت اگر به دو بخش تقسیم کنیم یکی بخش عمومی است که حوزه ی ردیابی خودرویی و ردیابی شخصی هستند که جنبه عمومی دارند. تقریبا 15 سال است که در کشور و در جهان به طور کلی مطرح شده است و مورد استفاده قرار میگیرد. تجهیزات مربوط به نقشه برداری ماهواره ای تجهیزات جدیدتری هستند و تکنولوژی جدیتری دارند.

جرقه این کار مربوط است به فعالیت های که از قدیم در حوزه ی اجرائی داشتیم و فعالیت خودم بود و خواستم کار تولیدی انجام دهم و دیدم مارکت خوبی است در منطقه شروع به کار تولید کردیم. از 8 سال پیش فضاهای تولید و آرندی و تحقیق و توسعه و کارهای استارتاپی شکل جدی تری به خودش گرفت و دولت از آنها حمایت کرد و همچنین سرمایه گذاری ها و شتاب دهنده ها شکل گرفتند و معاونت علمی جدی تر به این موضوع ورود کرد و تقریبا از سال 2014 به بعد ما نگاه جدی تری داشتیم.

من هم جزء همان موجی بودم که تحت تاثیر اطلاع رسانی ها و تبلیغات استارتاپی در ایران قرار گرفتم و آموزش دیدم و طی سال های 2015 و 2016 دوره هایی که معاونت علمی برگزار میکرد برای عموم شرکت میکردم اطلاعاتم زیاد شد و فهمیدم که بخشی از کارهایی که فنی است و باید فنی انجام دهد نیاز به منابع مالی و استراتژیک دارند. در چند سال اخیر نگاه من تغییر کرده و با تجربه ای که بدست آوردم از صنعتی که مطلع شدم و به آن دانش فنی کسب کردم توانستم این کیب و کار را راه اندازی کنم.

وضعیت ترکیه و ایران در مورد این صنعت از ابعاد مختلف چگونه میتوانیم پتانسیل و ظرفیتهایی که دارند مقایسه کنیم؟

در حوزه ی موقعیت یابی شباهت های زیادی وجود دارند. اگر کشور خودمان را کشور نیمه صنعتی بدانیم ترکیه را هم کشوری نیمه صنعتی در منطقه بدانیم. هرچند با کشورهای مثل آلمان فاصله داریم ولی رویکرد و نگاه تاریخی و تجربی در این چندین سال گذشته به سمت صنعتی شدن بوده است. تعداد خودرو ها موجود در ترکیه با ایران شباهت هایی دارند که در موقعیت صنعت ردیابی خودرویی از نظر پتانسیل کاری شبیه به هم هستند. اگر به صورت محلی و بازار های خودمان را نگاه کنیم. تولید ناخالص در هردو کشور و بازار مصرفی هر دو برزگ است ولی دغدغه ایران و دغدغه ترکیه راه پیدا کردن به بارزار های خارجی است. فکر کنم ایران تسلط و شناخت خوبی به بازار خاور میانه دارد و تجربه خوبی در این زمینه دارد. و ترکیه به اروپا دسترسی خوبی دارد. این دو کشور نیمه صنعتی در کنار هم میتوانند کار های بزرگی در حوزه ی موقعیت یابی رقم بزنند.

این صنعت از نظر صادرات به علت تحریم ها در ایران برای ارتباط با بازارهای بین المللی نسبت به ترکیه در موقعیت ضعیفتری است ولی ما در بعضی از این صنعت ها از نظر علمی جایگاه بهتری داریم هم منابع انسانی برتری داریم ولی از نظر تجهیزات ترکیه بهتر عمل میکند در این صنعت آیا همچین توازنی داریم یا نه؟

بله همینطور است. میزان تحصیل کرده های و سرمایه گذاری ایران برای تربیت نیروی انسانی بیشتر بوده است. ولی ترکیه امکانات و مدیریت بهتری بر روی منابع خود دارد. این از روی برند سازی هایی که در ترکیه انجام می شود و در ایران نداریم میتوان مشاهده کرد. یک بخش صنعت بخش برندینگ و معرفی به بازارها است ما در این زمینه خیلی ضعیف هستیم. فقط میتوانیم بازار محلی بدست بگیریم. ولی ترکیه در بخشهای مختلف می تواند تجربیات ارزنده ای بدست اورد. الان دیگه قرار نیست همه کارها خودمان انجام دهیم. نگاه من این است که ما شرکت های کوچک قرار است با رویکرد همکاری کارهای بزرگی انجام دهند.

نیاز نیست در بازار ایران روی برندینگ کار کرد وقتی که زیر ساخت های لازم برای آن مهیا نیست. وقتی شبکه توزیع خوبی ندارد. وقتی شبکه تعاملی خوبی نداریم با دنیا لزومی ندارد ما در ایران اصرار کنیم که حتما باید همه کارها خودمان انجام دهیم. من فکر میکنم در ترکیه برعکس این قضیه است. آنها در زمینه دسترسی به منابع مختلف و مدیریت داده ها خیلی بهتر از ما عمل میکنند. و آنها هم لزومی ندارند که حتما تمرکزشان بر روی بدست آوردن دانش در تمام جزئیات باشد. این کار می تواند به صورت مشترک انجام شود. و یک هم افزایی داشته باشد. که دو کشور در کنار هم بتوانند از پتانسیل هایی که در منطقه است استفاده کنند. تغییرات نرخ ارز و تورم در هر دو کشور یک ساختاری ایجاد کرده است که صادرات و همکاری را میطلبد.

ایران یک پتانسیل خوب در حوزه مکان یابی برای شرکت های ترک است که بتوانند از این توانمندی استفاده کنند. وقتی 50 تا شرکت دانش بنیان در این زمینه داریم که با تیم های آرندی 40 تا 50 نفره فعالیت دارند نوید این دارد که این پتانسیل ایجاد شده است. و کافی است که اتصالی انجام شود بین صنعت دو کشور تا بتوانیم کارها گسترش بدهیم. ما در ایران مسئله خروج از مرزها داریم. مسئله فریلنسری که در چند سال اخیر در کشور ما و در ترکیه رخ میدهد خیلی از متخصصین با شرکت های خارجی کار میکنند. و برای انها کار میکنند. و این پنانسیل برای انجام کارها در دو کشور است.

آیا تا کنون نمونه این هم افزایی بین ایران و ترکیه انجام شده است یا نه؟

تا الان ساختارهایی که وجود داشته ساختارهای سنتی بوده. اطلاعاتی که من از خود معاونت گرفتم یک سری جلسات برگزار میشود مثل مارکتینگ، بیزینس، کارهای بازرگانی با کشورهای همسایه اغلب شرکت های موفق شرکت هایی هستند که به شیوه سنتی عمل کردند ولی الان وقت استفاده از آن نیست. به عنوان مثال یک دانش در اینجا به اتمام رسیده و در شرکت ترکیه سرمایه گذاری شده است و خط تولید راه انداختند این نمیشود گفت از پتانسیل هم استفاده کردند.

نمونه هایی که من اطلاع دارم نمونه های همکاری نیستند و الان اگر شرکت من بخواهد این کار انجام دهد خیلی دشوار است. ولی اگر بتوانیم با یک شرکت ترکیه جویند شوند و توانشان با هم تقسیم کنند کاری که تا الان عرف نبوده وبا رویکردهای جدید همخوانی دارد. مسایئل برندینگ و پارک های علم و فناوری در ترکیه بیشتر شکل گرفته است و فعال تر از گذشته است. و اینها نوید یک پتانسیل است و باید برای آن برنامه ریزی کنیم و اطلاع رسانی کنیم و مقاومتهای خود را کم کنیم تا با هم همکاری داشته باشیم. نمونه موفق نمونه ای است که الان در این سازو کار مالی جواب نمیدهد. مسئله ارزی که وجود دارد ما نباید فقط به بازار ترکیه نگاه کنیم. پتانسیل زیادی در کشوری های شمالی ایران وجود دارد. و همچنین حاشیه خلیج فارس که ترکیه میتواند از آن منفعت داشته باشد. ولی به دلیل اینکه با همدیگر همکاری نمیکنیم در دست رس ما نیست. همچنین بازارهای اروپاهم از دست رس ما خارج شده است.

با پارک های علم و فن آوری ترکیه در تماس بوده اید که بتوانید یک مقایسه با ایران داشته باشید؟

بله ارتباطاتی گرفته بودم ولی به این دلیل که سازوکارهای همکاری برای خود من شفاف نبود شاید خیلی ساده باشد ولی با اطلاعاتی که گرفتم بخصوص برای تاسیس شرکت برای فعالیت در آن حوزه ها محدودییت هایی دیدم که احساس میکنم شاید در این زمینه میشود کارهای خوبی انجام داد و شفافیت ایجاد کرد. برای من شفافیتی  وجود نداشت برای رسیدن به بازارهای برزگتری از ایران و ترکیه که استقرار در پارک های فناوری ترکیه می تواند برای ما مزیت محسوب شود. خواسته ها مشخص است. امکاناتی که ما از یک پارک علم و فناوری انتظار دارم در ایران هست و در ترکیه هم قطعا همینطور است. فقط نیاز به هم افزایی است. دانش ایجاد شود و مارکتینگ انجام شود.

الان شرکت های ایرانی که در پارک های علم و فن آوری هستند خواسته آنها این نیست که بروند دانش آرندی توسعه دهند در جای دیگر دوست دارند همکاری کنند و تبادل دانش کنند. تبادل تجارب انجام دهند. با پارک فناوری دیگر تعامل داشته باشیم نیاز نیست در پارک علم و فن آوری یکدیگر مستقر شویم. تعامل برای بدست آوردن ارزش افزوده و به مارکتهایی بیشتری دسترسی داشته باشیم و از توان برندینگ ترکیه استفاده کنیم و اشتراکات فرهنگی و همسایگی ما کمک میکند که این اتفاق بهتر و راحتر برای شرکت ها دانش بنیان بیفتد. از آن سمت هم باید کلیر کنیم با مذاکره و صحبت ببینیم خواسته های شرکت ترکی از ایرانی چیست. احتمالا استفاده از دانشی که برای آن وقت و هزینه شده است و با قیمت ارزان در اختیار داشته باشند.

هزینه آرندی و تحقیقات در کشور مثل ایران با آلمان اگر مقایسه کنیم دانش ها شاید در آن سطح نباشد ولی 80 درصد خیلی از نیازها را در کشور جوابگو است. در حوزه ی گیرنده نقشه برداری محصولی که آماده کرده ایم درست است که بهترین محصول نیست ولی می تواند نیاز های کشورهای منطقه را جوابگو باشد. ولی در حال حاظر دغدغه مارکتینگ و برندینگ داریم نه مستقر شدن در پارک علم و فناوری مگر اینکه هدف مشخص باشد و به انگیزه تبادل اطلاعات و گرفتن ارتباطاتی که بصورت فریلنسری قابل دسترسی نیست اون یک انگیزه جدید است. یعنی قرار است دانشی ایجاد کنیم به اتفاق همدیگر این اتفاق خاص است و برای 70 تا 80 درصد شرکت ها نیاز به چنین کاری نیست.

از دفاترانتقال تکنولوژی یا کریدور ها و معاونت بین الملل پارکها در مورد ایران بخواهیم صحبت بکنیم فکر میکنید جای کار بیشتری دارد

یعنی انتظار شما این است بیاد و این نیاز ها شما را بگیرد و بتواند در ترکیه بحث برندینگ و ارتباطات عملیاتی کند که این اتفاق نیفتاده است و میتواند در سالهای آینده جدی تر دنبال شود.

وضعیت کریدورها تا چند سال پیش نقش مهمی برای آنها متصور نبودیم. تبلیغاتی میشد و اتفاقاتی می افتاد ولی عدم اطمینان و عم شفافیت برخی اطلاعات در حوزه ی بود. الان فکر میکنم که دقیقا زمانی است که کریدورها نقش آن سفیران را ایفا کنند که از نظر من حداقل سفیران ایران در کشورهای دیگر در حوزه ی اقتصادی بسیار ضعیف عمل کردند. و هیچ کار مثبتی ما از آنها ندیده ایم. من فکر میکنم در عصری که هستیم و چالش های اقتصادی که داریم انتظار خود ما این بود که سفیران ایرانی در خارج کشور کارهای اقتصادی جدی تر پیگیر باشند. و بیزینس ها را تشریح کنند . توسعه دهند و جلسات بی تو بی برگزار کنند ولی فکر میکنم برای هیچ کدام از سفارت خانه ها ایرانی اتفاق نیفتاده است.

و متاسفانه جو دیپلماسی ایران در جهت مثبت اقتصادی استفاده نشده است. پس باید سفارت خانه ها را بگذاریم کنار چون به وظایفشان عمل نمیکنند. و گزینه که میماند گزینه کارگزاری های است که در حال ایجاد است. و در حوزه ی توسعه صادرات تلاش میکنند. من فکر میکنم این تنها راه ارتباطی که الان وجود دارد همین است. منتهی اینکه سازوکارهایشان باید تجربه کسب کنند. خیلی ها متقاضی هستند ولی با چه شرایطی دارند میروند وارد بازار های دیگر می شوند آیا استاندارد های لازم دارند، آیا اطلاعات درستی در مورد کارگزار میدهند. بحث اول بحث اعتماد سازی است. گذاشتن جلسات بی تو بی و حمایتهایی که الان معاونت علمی  انجام میدهد خیلی موثر است.

معاونت علمی در ایران بهترین سازمانی است که در حوزه ی توسعه ای کسب و کار کمک میکند. و در حوزه ی صادرات علاوه بر اینکه تازه شروع کرده بحث حمایت از کریدور های صادراتی انجام میدهد. و جلسات ارتباطی بین شرکت ها و کریدورها برگزار میکند و تسهیلات در اختیار آنها میگذارد که خود من هنوز موفق به استفاده نشده ام ولی شرکت های همکاران میشناسم که الان استفاده میکنند و نسبت به انتظارات ما بالاتر است. البته انتظارات بالایی داریم ولی چون صنایع انتظارات ما پاسخ نمیدهد خوشحال میشویم که معاونت علمی پای کار است و حمایت میکند هر چند از نظر قوانین آنها هم در محدودیت هستند. به عنوان مثال وزارت صنعت معدن و تجارت بسیار در این زمینه ها ضعیف است.

اتاق های بازرگانی هم میتوانند اگر بتوانیم ارتباط بین سندیکای اتحادیه بین اتاق بارزگانی را با کریدورها برگزار کنیم این هم یک گزینه جدید است که میتواند مورد بررسی قرار بگیرد. سندیکا ها از پتانسیل خودشان اطلاع دارند. می دانند چه شرکت هایی صنعتی هستند و چه شرکت هایی قابلیت رشد و توسعه دارند و میتوانند بهتر کریدورهای صادراتی را بهتر هدایت کنند. کار جمعی میطلبد و ما همه شخصی تلاش میکنیم ولی کار جمعی بهتر جواب میدهد.

ما سعی میکنیم نقش کریدور در فضای کوچک انجام دهیم الان در لایو ما آقای سعادت رئیس اتاق بازرگانی ایران و ترکیه حضور دارند اگر امکان این را داشته باشند آقای سعادت که در این حوزه که آقای غنی زاده فعالیت دارند امکان کمک و در بحث مارکتینگ و شرکت های ترکی که در ارتباط هستید بتوانید کمکی بکنند با شناختی که من دارم اتاق ایران ترکیه میتواند این نقش را خیلی پررنگتر از قبل بازی بکند.

دغدغه کلی شرکت های ایرانی هم بحث برندینگ و ارتباطات است و چیزی که میتوانند عرضه بکنند دانش علمی آنها است.

آیا فکر میکنید در بحث منابع انسانی در آینده دوستان و کارشناسانی که در ایران داریم بفکر مهاجرت باشند چه راهکاری برای این مسئله وجود دارد؟

ما تنها راهی که داریم ما باید شرایط اقتصادی را در همین وضعیت بدانیم فکر کنم کمترین دستمزد را در منطقه ما میگیریم ولی شرایط صنعتی ایران بگونه ای است که تعطیل نمیشود. یکزمان صنعت تراکتوسازی داشته یکزمان صنایع بزرگ لوازم خانگی داشته ایم و الان تمرکز بر سیستم های  دانش محور که از حالت صنعتی سنتی خارج شویم و به سمت کارهای صنعتی فناوری برویم و این پتانسیل وجود دارد.

هرچقدر در حال حاظر خروج داشته باشیم باز هم اینقدر ظرفیت و پتانسیل بالایی در کشور وجود دارد به سبب سرمایه گذاری که در صنایع مختلف شده است. صنایع مخابراتی الکترونیک و برنامه نویسی در کشور خیلی رونق کرده است. و همچنان هدف خیلی از سرمایه گذاری ها است. در منطقه این صنعت یونیک است. اینها درکشور هست و فعالیت میکنند. ما دهه شصتی ها دغدغه مان بیزینس و مارکتینگ و توسعه فناوری ها است.

ما دیگر فقط به بازار ایران نمیخواهیم نگاه کنییم میخواهیم بازارمان را توسعه بدهیم. الان تنها راهی که داریم اینکه باید کشور دوست مثل ترکیه ارتباط بیشتری بگیریم. ما انتخاب های زیادی در ایران نداریم. کشورهای همسایه مثل عراق و افغانستان و امارات و عربستان آنها نگاها و چلنج های خاص خود در حوزه ی اقتصاد دارند. نگاه آنها با ایران و ترکیه فرق دارد. باید از این فرصت استفاده کرد. شاید تنها راه هم برای ایران هم ترکیه که از این فرصت استفاده کنند و همکاریشان را با هم گسترش دهند و نقش دولتمردان خیلی مهم است.

نکته پایانی: “نقش اطلاع رسانی و خبرگذاری که مجموعه ترکیه پرتال انجام میدهد بسیار مهم است ما باید اول کسب اطلاعات انجام دهیم من اگر بدانم در آنجا چه اتفاقی می افتد و اطلاع رسانی از شرکت های همکار در آن سو به گوش ما برسانید میتواند بازخورد خیلی خوبی داشته باشد.

من پیشنهاد میکنم یک لایو داشته باشین با اعضای هیات مدیره سندیکای مکان یابی رادیویی به عنوان یکی از گروهایی که من دسترسی دارم. و با این رویکرد که به گوش همکاران ما در ترکیه برسانید و تعاملات برقرار کنید و آمادگی داریم که بتوانیم نشست های مشترکی به صورت مجازی داشته باشیم و هزینه ها را کاهش دهیم و شرکت های ترک را پیدا  و علاقه مند کنیم.

شما الان موقعیت یابی کردین و 100 شرکت در دسترس دارید هر زمان که با من تماس بگیرید میتوانم 100 شرکت در اختیار شما بگذارم که توانمدیهایشان را به شرکت های ترکی اعلان کنند. از آن طرف هم شما ارتباط بگیرید و مجموعه ای را پیدا کنید که بتوانیم همکاری را گسترش دهیم.

خیلی از ایرانی ها به صورت انفرادی میروند و تلاش میکنند بیزینس کنند. این سبک خیلی جواب نمی دهد. من فکر میکنم داریم بیراهه میرویم باید از این فرصت ستفاده کنیم و با شرکت های ترک ارتباط بگیریم و آنها را آگاه کنیم از فرصت خوبی که در ایران برای آنها در دست رس است. دسترسی که کشورهای دیگر ندارند. چون در این صنعت نیستند. و نمیتوانند در حوزه ی برندینگ کار کنند. کشور های اروپایی که اصلا نمیتوانند همکاری داشته باشند. ولی کشور ترکیه بسیار مناسب است برای این فعالیت ها را پیش برد.”

در بحث انحلال شرکت ها شرکت هایی که مدیر عامل یا اعضاء سهامدار خارجی دارند. قبلا انحلال خیلی راحت طی سه الی چهار ماه انجام میشد. ولی جدیدا مدیر ترک میخواهد برای تسویه چون اگر شرکت بدهی داشته باشد و سهامداران بروند عملا ترکیه  دستش به جای بند نیست. شخص ترک هم چون اون مسئول هست حاضر نیست بیاید. هرگونه بدهی اگر باشد دولت ترکیه آن شخص را میشناسد. این یک اتفاق خوشایندی نیست ولی ما خودمان افراد ترکی را میشناسیم که میتوانیم به عنوان مدیر بیاوریم و در بحث انحلال کمک کنیم. چرا که اگر شرکت منحل نشود بدهی و مالیات روی شرکت می آید.